حتما فیلم فرودگاه کابل (لینک) را دیده اید که افرادی که آویزان هواپیمای آمریکایی شده اند؛ در حین پرواز به طرز فجیعی سقوط میکنند؟!
سوال
چرا مردم برای فرار از دست طالبان حاضرند چنین مرگ فجیعی را به جان بخرند؟
آیا دلیلش “جهل مقدس” نیست؟
بدون تعصب این یک تفسیر و تحقیق علمی میباشد…….
فاجعه «جهل مقدس»
سیدمصطفی محقق داماد
۴۱۱سال پیش، در روز ۱۷فوریهی ســـال ۱۶۰۰ میلادی، “جوردانو برونو” فیلسوف ایتالیایی پس از گذراندن ۸ ســـال در سیاهچالهای خوفناک دادگاه انگیزاسیون (تفتیش عقاید) در میدان کامپو دی فیوری شـــهر رم زنده زنده در آتش سوزانده شد. برونو کسی بود که از حق تمام انسانها برای اندیشیدن بدانگونه که دلشان میخواست، دفاع میکرد.
نوشتهاند که وقتی برونو را به یک ستون آهنین بسته بودند و انبوهی از هیزم برای سوزاندن او جمع کرده بودند، او هم ساکت بود و تسلیم شده بود و چیزی نمیگفت؛
ولی اتفاقی افتاد که یک جمله گفت که در تاریخ باقی ماند.
آن اتفاق این بود که ناگهان دیدند پیرزنی نزدیک شد و تکه هیزمی در دست داشت و با آوردن نام خدا بر لب، آن را به روی هیزمها انداخت.
برونو سکوتش را شکست و گویی عمل این پیرزن مغز استخوانش را سوزانده بود، گفت:
«لعنت بر این جهل مقدست!»
مهمترین و یا لااقل یکی از اهم آفتهای اجتماعی نهتنها در منطقهی اسلامی بلکه شاید بتوان گفت در سراسر جهان که جوامع دینی از آن رنج میبرند، جهل مقدس است (جهل مقدس جهلی است که بُعد قدسی دارد).
در چنین جهلی، شخص جاهل در جهل میسوزد، ولی برای خدا میسوزد.
گرسنگی، فقر، فلاکت، بیماری، جنگ و دشمنی، جنایت، آدمکشی، ایذا و آزار به همنوع، همه را به قصد قربت تحمل میکند و جالب این است که از هرگونه روشـــنگری هم میهراسد، آن هم برای خدا!
در جهل قدسی، شخص جاهل با نهادی همراه میشود به نام «اعتقاد»؛
یعنی برای چنین انسانی اعتقاد به جای تفکر مینشیند.
اعتقاد از ریشه «عقد» یعنی بستن است. شخصی که به امری معتقد میشود فکرش را گـره زده و معتقداتش را خط قرمز خویش میسازد.
کسانی که به جهل مقدس گرفتار میشوند، جاهلانه برای خویشتن، خدا میسازند، خدایی که ناخودآگاه مجموعهای از خواستههای خود آنان است.
جهل مقدس همـراه با اعتقادهای دینی است؛
ولی دینی که نه براساس تعقل، بلکه براساس هواهای نفسانی، انسان معتقد میشود و بالاترین جنایت را ممکن است مرتکب شـــود در حالیکه خیال میکند برای خداست و متقرب الیالله میشود.
یکی از آفات اجتماعی که من مایلم آن را فاجعه تاسفبار برای جوامع دینی امروز بنامم، جهل مقدس است؛
جهلی که قهرمانانش دست به مهمترین جنایات میزنند، به خیال آنکه کاری که میکنند مورد خواست خداست و آنان برای خدا تلاش میکنند.
در یونان باستان، جنگ میان خدایان بود و در ادوار بعد در قالب جنگ ادیان شکل گرفت. در تاریخ اسلام جنایات و خونریزیهایی که به بار آمد، عموما معلول همین نوع جهل است
گاهی اوقات جهل که لباس تقدس میپوشد، یک ملت را در تاریکی و جهنم ابدی فرو میبرد.